Zerdeçal Faydaları Neler – Nasıl Tüketilir?

Asırlardır sağlık faydaları için hem ilaç olarak hem de mutfakta pek çok lezzetli tarifte kullanılan zerdeçalın marifetleri saymakla bitmiyor. Biz de zerdeçalın faydalarını, neye iyi geldiğini ve zerdeçalın nasıl kullanılacağını merak edenler için bu kapsamlı yazıyı hazırladık. Zerdeçal ile yapabileceğin tarifleri de eklemeyi unutmadık.

Zerdeçal nedir?

Bilimsel adı Curcuma longa olan zerdeçal, kök kısmı kullanılan sarı renkte bir baharat bitkisi. Zencefille aynı aileden gelen zerdeçal bitkisi, tropikal bölgelerde, en çok da Hindistan, Sri Lanka, Endonezya ve Çin gibi ülkelerde yetiştiriliyor. Bu nedenle Asya mutfağında yaygın olarak kullanılan bir baharat olarak biliniyor ve yemeklere karakteristik bir sarı renk veriyor. Zerdeçalın sağlık faydalarını sağlayan aktif bileşen ise “curcumin” olarak biliniyor.

Zerdeçalın faydaları nelerdir?

Antienflamatuar etki gösterir

Zerdeçalın içeriğindeki aktif bileşen curcumin çok güçlü bir antienflamatuardır. Vücuttaki inflamasyonu (iltihaplanmayı) engelleyerek romatizma, kalp rahatsızlığı ve hatta kanser gibi hastalıkların görülme riskini azaltmaya yardımcı olur.

 

Güçlü bir antioksidandır

Zerdeçal, yaşlanmayı ve çeşitli hastalıkları tetikleyen oksidatif stresle mücadelede etkili olan antioksidanlar bakımından çok zengindir.

 

Eklem sağlığını destekler

Yukarıda bahsettiğimiz antienflamatuar özellikleri sayesinde zerdeçal, eklem sağlığı için son derece faydalıdır. Halk arasında kireçlenme olarak bilinen artritten kaynaklanan eklem ağrılarını, şişliği ve ödemi azaltmaya yardımcı olur.

 

Bağışıklık sistemini güçlendirir

Zerdeçal, bağışıklık sistemini güçlendirici özellikleri sayesinde mikroplara karşı vücudun doğal savunmasını aktifleştirir. Soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltır.

 

Sindirime yardımcı olur

Zerdeçalın antienflamatuar özellikleri gaz, şişkinlik ve irritabl bağırsak sendromu (İBS) gibi rahatsızlıkları belirtilerini hafifletir.

 

Kalp sağlığını destekler 

Zerdeçalın kalp sağlığını desteklemede önemli bir rol oynadığını artık bilimsel araştırmalar da kanıtlamış durumda. Ayrıca düzenli zerdeçal tüketimi kolesterolün sağlıklı bir seviyede kalmasına yardımcı olur, kan dolaşımını iyileştirir ve kanda pıhtı oluşumu riskini azaltır.

 

Beyin sağlığı için faydalıdır

Zerdeçalda bol miktarda bulunan curcumin, beyin sağlığı için de çok yararlıdır. Nöroplastisiteyi teşvik eder, hafızayı geliştirir ve yaşa bağlı bilişsel gerileme riskini azaltır.

 

Cilt sorunlarına iyi gelir

Zerdeçalın cilde faydaları ayrı bir yazı konusu olabilir. Antioksidan ve antienflamatuar özellikleri sayesinde zerdeçal cilde ışıltı ve canlılık vermekle kalmaz, aynı zamanda akne ve cilt lekelerinin tedavisinde de oldukça etkilidir.

 

Kilo vermeye ve kiloyu korumaya yardımcı olur

Zerdeçal tüketmek metabolizmayı hızlandırır, fazla yağların parçalanmasına yardımcı olur ve kan şekeri seviyelerini düzenleyerek sağlıklı bir kiloya ulaşmaya ve bu kilonun korunmasına yardımcı olur.

 

Karaciğer sağlığını destekler

Zerdeçal, karaciğerin detoks süreçlerini teşvik eder karaciğer hasarına neden olabilecek maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasına destek olur.

 

Kanseri önleyici etkiye sahip olabilir

Zerdeçalın aktif bileşeni curcumin, anti-kanser özellikleri göstererek kanser hücrelerinin büyümesini engellemeye, tümör oluşumunu bloke etmeye ve meme, kolon ve prostat kanseri de dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerinin riskini azaltmaya yardımcı olur.

 

Solunum sorunlarını azaltır

Zerdeçalın anti-enflamatuar ve antimikrobiyal özellikleri astım, bronşit ve alerji gibi solunum sorunlarının belirtilerini hafifletir, daha kolay nefes almayı sağlar.

 

Doğal ağrı kesicidir

Zerdeçalın en bilinen faydalarından biri de doğal bir ağrı kesici oluşudur. Eklem, kas ve baş ağrılarını hafifletebilir. Hatta adet sancılarını hafifletmek için de  doğal bir alternatif olarak kullanılabilir.

 

Erkekler ve kadınlarda hormonal dengeye destek olur

Zerdeçal, erkek ve kadınlardaki cinsiyet hormonlarının dengelenmesine yardımcı olur ve üreme sağlığını destekler. Kadınlarda adet öncesi sendromunun (PMS) semptomlarını azaltmaya da yardımcı olur.

 

Kan şekerini dengeler

Güncel araştırmaların gösterdiğine göre, zerdeçal kan şekerini dengede tutmaya ve insülin duyarlılığını artırmaya yardımcı olarak diyabet yönetimine fayda sağlayabilir.

 

Göz sağlığını korur

Zerdeçalın güçlü antioksidan özelliği, yaşa bağlı makula dejenerasyonu, katarak ve benzeri göz rahatsızlıklarına karşı koruma sağlar; göz sağlığına uzun vadeli olarak katkıda bulunur.

 

Anti-aging etki gösterir

Zerdeçal anti-aging etki göstererek yaşlanma sürecinde önemli faktörler olan oksidatif stresi ve hücresel hasarı engeller, düzenli tüketildiğinde ince çizgi ve kırışıklıkların görünümünü azaltarak genç ve canlı bir görünüme kavuşmaya yardımcı olur.

 

Ruh halini doğal yoldan iyileştirir

Faydaları saymakla bitmeyen curcrumin, beyindeki serotonin ve dopamin gibi nörotransmitterlerin üretimini artırarak daha pozitif bir ruh halini teşvik etmeye yardımcı olabilir.

 

Ağız sağlığına iyi gelir

Zerdeçalın antimikrobiyal ve antienflamatuar özellikleri, ağız sağlığı için de faydalıdır. Diş eti iltihabını azaltır, diş problemlerine neden olan bakterilerle mücadele eder ve sağlıklı diş ve diş etlerini destekleyerek genel ağız hijyenine katkıda bulunur.

 

Besin emilimini artırır

Zerdeçal A, D, E ve K vitamini gibi yağda çözünen vitaminlerin yanı sıra kalsiyum ve demir gibi minerallerin vücut tarafından daha iyi emilmesine yardımcı olur.

Zerdeçal nasıl kullanılır?

Zerdeçalın pek çok sağlık faydasını sıraladık. Peki ama zerdeçalın nasıl kullanılması gerektiğini biliyor musun? İster toz, ister çiğ olarak tüket, zerdeçaldan en yüksek faydayı almak için aşağıdaki tüyoları mutlaka uygula.

1. Yüksek kaliteli zerdeçal seç. Renginin canlı ve parlak bir sarı olmasına ve pörsümemiş olmasına dikkat et.
2. Zerdeçalın aktif bileşiği olan curcuminin emilimini artırmak için en iyi yöntem zerdeçalı karabiberle ve herhangi bir sağlıklı yağla birlikte tüketmek. Karabiberin içindeki piperin adlı bileşik curcuminin emilimini artırırken, curcumin yağda çözünme özelliği gösterdiği için sağlıklı yağlarla karıştırılarak tüketildiğinde vücut tarafından daha rahat kullanılır. Bunun için bir çay kaşığı toz zerdeçal, 1 çay kaşığı karabiber ve 1 tatlı kaşığı hindistan cevizi veya zeytinyağını karıştırıp macun kıvamına getirerek tüketebilirsin. Tatlandırmak için içine bir miktar bal da ekleyebilirsin.
3. Zerdeçaldan maksimum faydalanmak için düzenli olarak tüketmeye özen göstermelisin.
4. Eğer toz baharat veya taze sebze formunda tüketmek istemiyorsan, zerdeçal kapsülü takviyelerinden faydalanabilirsin. Zerdeçalı bu şekilde tüketmeyi tercih edersen içeriğindeki curcuminin yüksek düzeyde olduğu güvenilir markalara yönelmelisin. Bunun için bir eczacıya danışmanda yarar var.

Zerdeçal hangi yemeklerde kullanılır?

Zerdeçal, çeşitli yemeklerde kullanılabilen bir baharattır. İşte zerdeçalın kullanıldığı bazı popüler yemekler:

• Pilav: Pilavlarına lezzet ve renk katması için pirinci kavurduktan sonra  zerdeçal ekleyebilirsin.
• Tavuk veya et yemekleri: Zerdeçal, tavuk veya et yemeklerine hoş bir tat ve renk katar. Marine edilmiş veya baharatlı tavuk veya et yemeklerinde kullanabilirsin.
• Çorbalar: Özellikle havuçlu, mercimekli veya sebzeli çorbaların içine zerdeçal ekleyerek çorbalarına da karakteristik bir lezzet ve renk katabilirsin.
• Sebze yemekleri: Patates, kabak, havuç gibi sebzelerin yanı sıra kızartmalar veya fırınlanmış sebzelerde de baharat olarak tercih edebilir, yoğurtla karıştırarak kızartmalara sos olarak ekleyebilirsin.
• Salatalar ve salata sosları: Salatalara çiğ olarak veya salata soslarına toz olarak ekleyebilirsin.
• Smoothie’ler: Zerdeçalı ister toz ister taze kök olarak smoothie’lerine parlak sarı rengini ve kendine has tadını vermesi için ekleyebilirsin.
• Zerdeçal çayı: Taze zerdeçalı ufak ufak doğrayarak sıcak su ile demlemek ve çay olarak tüketmek de bir başka yöntem. Özellikle zerdeçal-limon çayı ile zencefil-zerdeçal çayı popüler ikililer. Bu şekilde tüketmek boğaz ağrısına da iyi gelebilir.
• Zerdaçallı süt: İnek sütü veya bitkisel sütlerle toz zerdeçalın karışımından elde edilen içeceğe boşuna “altın süt” denmiyor. Sütü ısıttıktan sonra içine bir miktar zerdeçal ve karabiberi ekleyerek kaynat. Kaynadıktan sonra altını kapatıp ılınmaya bırak ve içilebilir sıcaklığa geldiğinde içine hindistan cevizi yağı ve tarçın kat. Böylece hem altın renkli hem leziz, hem de çok sağlıklı bir içecek elde etmiş olacaksın.

Özetle

Altın renkli baharat zerdeçalın pek çok sağlık faydası bulunuyor, bu nedenle herkesin günlük beslenmesine eklemesi gereken bir besin olduğunu söylersek yanlış olmaz. Zerdeçalı tüketirken bahsettiğimiz noktalara dikkat edip karabiber ve istediğin bir yağ ile karıştırarak maksimum fayda elde edebilirsin. Ancak daha önce hiç zerdeçal tüketmediysen az miktarda tüketip vücudundaki etkisini gözlemlemeyi de unutmamalısın.