Son güncelleme: Nisan 14, 2022
Sürekli yorgun hissetme hali gençler, yetişkinler ve yaşlı bireyleri de kapsayan çok geniş bir kitle arasında yaygın olarak görülen bir sorun. Nüfusun yaklaşık üçte biri, neredeyse bir günün tamamında yorgun hissettiklerini bildiriyor. Peki ama neden?
Tıbbi açıdan bakılacak olursa, devam eden yorgunluk bazı sağlık sorunlarının işareti olabilir. Ancak bu durum çoğu zaman ufak tıbbi önlemler veya daha basit yaşam tarzı değişiklikleriyle düzelebiliyor.
Sürekli yorgun hissediyorsan, sebebi aşağıdakilerden biri olabilir:
1) Vitamin ve Mineral Eksikliği
Kronik yorgunluk vitamin ve/veya mineral eksikliğinden kaynaklanabilir. Özellikle D ve B12 vitamini ile demir, magnezyum ve potasyum gibi minerallerin düşük seviyelerde olması durumunda takviye kullanılması gerekebilir. Bunlardan birinin veya birkaçının sende eksik olup olmadığını öğrenmek için bir dahiliye hekimine danışmalı ve kan testi yaptırmalısın. Takviye almanın yeterli olmayabileceği durumlarda hekim gözetiminde beslenme düzeninde değişiklikler yapmak gerekebilir.
2) Anemi (Kansızlık)
Kanda bulunan hemoglobin proteinin normal seviyenin altına düşmesi veya alyuvarların sayısının azalması durumuna anemi (kansızlık) adı verilir. Anemi çok yaygın bir kan hastalığıdır ve adet gören kadınlarda daha sık görülür. Anemisi olan kişiler çoğu zaman yorgun ve uykulu olmanın yanı sıra, normalden fazla üşürler. Hekim tarafından teşhis konulduğu takdirde bazı ilaçlar reçete edilebilir ve/veya demir takviyesine başlanabilir.
3) Uyku Apnesi
Uyku apnesi, uyku sırasında yeterli oksijen alınmasını engelleyen bir rahatsızlıktır. Yeterli oksijen alamayan kişi gece boyunca sık sık uyanır. Bu da sabahları dinlenmiş olmak bir yana, daha yorgun uyanmaya neden olur. Horlama sorunu olan kişilerde uyku apnesi görülme olasılığı daha yüksektir ve bu kişilerin tedavi için bir kulak burun boğaz hekimine veya uyku uzmanına danışması gerekir.
4) Hareketsiz yaşam tarzı
Gün içinde fiziksel aktivitede bulunmak enerji seviyesini yükselten en önemli faktörlerden biridir. Hareketsiz bir yaşam tarzı ise yorgun ve uykulu hissetmeyi körükler. Bu durumun önüne geçmek için gün içerisinde mutlaka hareketli aktiviteler yapılmalı. Kendi zevkin ve ihtiyacına göre tempolu yürüyüş yapabilir, açık havada koşuya çıkabilir, bisiklete binebilir, pilates – yoga yapabilir, dans edebilir veya sevdiğin herhangi başka bir aktiviteyi yapabilirsin. Yeter ki kasların çalışsın. Başlangıçta harekete geçmek kolay olmasa da, zamanla göreceksin ki hareket etmeye başlamak devamında daha çok hareketi getirecek.
5) Fazla kilolu olmak
Fazla kilolu kişiler için merdiven çıkmak, banyo yapmak, kısa mesafeleri yürümek gibi en basit fiziksel işleri yapmak bile daha çok efor gerektirir. Vücudun taşıdığı yük arttıkça o kadar hızlı yorulunur. Fazla kilolu olmak aynı zamanda uyku apnesi riskini de artırır. Hekim kontrolünde bir diyet ve antrenman planı kilo verilmesine ve enerjinin geri kazanılmasına yardımcı olacaktır. Asansöre binmek yerine merdivenleri kullanmak gibi hafif aktiviteler başlangıç için uygun olacaktır.
Beslenmede ise daha fazla taze meyve, sebze ve tahıllara yer verilmeli; şekerli ve işlenmiş gıdalar ile fast food tüketimi tamamen bırakılmalıdır.
6) Rafine karbonhidrat tüketmek
Karbonhidratlar hızlı enerji veren makro besinlerdir. Özellikle rafine karbonhidratlar (ör: makarna, ekmek gibi unlu mamuller, şekerli içecekler, yapay tatlandırıcılı şekerlemeler…) vücut tarafından hızla sindirilip parçalanarak enerji açığa çıkarırlar. Ancak çok fazla rafine karbonhidrat tüketmek kan şekerinin hızla yükselmesine neden olarak daha yorgun hissetmeye neden olur. Pankreas kan şekerini düşürmek için insülin salgılar ve bu kan şekeri dalgalanması sırasında kişi yorulmaya başladığını hisseder.
Enerjini yüksek seviyede ve dengede tutmak için rafine karbonhidratlar yerine meyve, sebze, baklagiller ve kuruyemişler gibi lif bakımından zengin tam gıdalarla beslenmek daha iyi bir tercih olacaktır.
