Index
Son güncelleme: Haziran 27, 2023
Gluten yesek mi yemesek mi? Kimilerine göre beslenme listelerinin baş düşmanı, kimilerine göre ise onsuz yaşanamayacak kadar önemli bir besin içeriği.
Peki gluten tam olarak nedir? Hangi besinlerde bulunur? Söylendiği kadar zararlı mı? Kimlerin glutensiz beslenmesi gerekiyor? Tüm bu soruların cevabını yazımızda bulabilirsin.
Gluten nedir?
Gluten buğday, çavdar ve arpa gibi tahıllarda doğal olarak bulunan bitkisel bir proteindir. Gluten, bağlayıcı yapısı sayesinde ilave edildiği ürünlerin kıvam almasını ve ayrıca esnek ve yumuşak olmasını sağlar. Bu özellikleri nedeniyle gıda endüstrisinde sıklıkla kullanılır.
İşte gluten içeren besinlerin listesi:
- Buğday (bulgur, siyez buğdayı, karakılçık, irmik gibi tüm buğday çeşitleri)
- Arpa
- Çavdar
- Yulaf
- Malt
- Bira mayası
Çölyak hastaları veya gluten hassasiyeti (intoleransı) olanlar tarafından uygulanan glutensiz beslenmede, doğal yapısında gluten bulunan bu gıdalar yer almıyor.
Gluten içeren besinler pek çok yiyecek ve atıştırmalığın içinde de yer alıyor. Bunlardan bazıları şöyle sıralanabilir:
- Makarna, erişte, noodle ve benzerleri
- Kek, pasta, kruvasan, kraker, simit gibi unlu mamüller
- Kahvaltılık gevrekler ve granolalar
- Kurabiye, cips, enerji barı gibi atıştırmalıklar
- Bira ve malt sirkesi
- Buğday unu içeren soslar
Gluten içeren besinler yalnızca bu listedekilele sınırlı değil. Özellikle glutensiz beslenmesi şart olan çölyak hastalarının market alışverişleri sırasında aldıkları paketli ürünlerin içindekileri çok dikkatli bir şekilde incelemeleri gerekiyor.
Gluten zararlı mı?
Bu sorunun cevabı hem evet hem hayır. Çünkü glutenin zararlı olup olmadığı kişiden kişiye değişkilik gösterebiliyor.
Çölyak hastalığı olan kişilerin bağışıklık sistemi, gluten içeren gıdaları vücut için zararlı virüsler veya bakteriler gibi algılayıp bu besinleri sindirmek yerine onlarlar savaşararak vücutta iltihaplanma (enflamasyon) oluşmasına yol açıyor.
İnce bağırsaklarda oluşan bağışıklık reaksiyonu, bağırsak duvarına zarar veriyor. Bu da yararlı besinlerin emilimini güçleştiriyor, ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.Glutensiz diyete geçtikten sonra ise beslenmedeki dengeyi korumak için ketojenik diyete başlamak veya aralıklı oruç uygulamak, vücuttaki enflamasyonu azaltırken sağlığı korumaya da yardımcı oluyor. Hatta daha iyi sonuçlar için ketojenik diyet ile aralıklı oruç birlikte de uygulanabiliyor.
Sonuç olarak
Eğer çölyak hastası veya gluten duyarlılığı olan biriysen, gluteni kontrollü olarak beslenmenden çıkarmalısın. Gluteni beslenmenden tamamen çıkarmana gerek olan bir sağlık sorunun yoksa, çok büyük porsiyonlarda olmamak şartıyla zaman zaman glutenli besinler tüketmekte bir sakınca bulunmuyor.
Gluten tüketiyor olmaktan bağımsız olarak ise vücuttaki enflamasyonu azaltmak ve bağışıklığını güçlendirmek için Fasting Kompanion’ın sana özel sunduğu aralıklı oruç planını takip edebilirsin.
Glutensiz diyete geçtikten sonra ise beslenmedeki dengeyi korumak için ketojenik diyete başlamak veya aralıklı oruç uygulamak, vücuttaki enflamasyonu azaltırken sağlığı korumaya da yardımcı oluyor. Hatta daha iyi sonuçlar için ketojenik diyet ile aralıklı oruç birlikte de uygulanabiliyor.[/vc_column_text]
Sonuç olarak
Eğer çölyak hastası veya gluten duyarlılığı olan biriysen, gluteni kontrollü olarak beslenmenden çıkarmalısın. Gluteni beslenmenden tamamen çıkarmana gerek olan bir sağlık sorunun yoksa, çok büyük porsiyonlarda olmamak şartıyla zaman zaman glutenli besinler tüketmekte bir sakınca bulunmuyor.
Gluten tüketiyor olmaktan bağımsız olarak ise vücuttaki enflamasyonu azaltmak ve bağışıklığını güçlendirmek için Fasting Kompanion’ın sana özel sunduğu aralıklı oruç planını takip edebilirsin.
Ancak çölyak hastalığı genel nüfusun yalnızca %1’inde görülen bir durum olduğu için, herkesin glutensiz beslenmesine gerek olmadığı söylenebilir.
Bir de çölyak hastalığı olmadığı halde gluten hassasiyeti (gluten intoleransı) yaşayan kişiler de bulunuyor. Bu kişiler gluten tükettiğinde bir bağırsak hasarı meydana gelmese de, çölyak hastalarında görülenlere benzer semptomlar yaşayabiliyorlar.[/vc_column_text]
Gluten intoleransı belirtileri nelerdir?
Çölyak hastalarında da benzerleri görülen, gluten intoleransı (gluten hassasiyeti veya gluten duyarlılığı olarak da adlandırılır) belirtilerinden en yaygın görülenler şunlardır:
- Gastrointestinal rahatsızlıklar (gaz, şişkinlik, ishal, kabızlık)
- Karın ağrısı
- Bulantı
- Eklem ağrıları
- Baş ağrısı
- Beyin sisi
- Cilt sorunları (pullanma, kuruluk, kızarıklık)
Gluten intoleransı semptomlarının arkasındaki nedenin vücutta artan enflamasyon (iltihaplanma) olduğu tahmin edilmektedir.
Gluten hassasiyeti olanlar nasıl beslenmeli?
Gluten hassasiyeti yaşayan kişilerin bu semptomları ortadan kaldırmak veya azaltmak için için düşük gluten içeren veya tamamen glutensiz bir beslenmeye geçmeleri uygun olabilir. Ancak bu beslenme değişkliğinin doktor kontrolünde yapılması gerekiyor.
Glutensiz diyete geçtikten sonra ise beslenmedeki dengeyi korumak için ketojenik diyete başlamak veya aralıklı oruç uygulamak, vücuttaki enflamasyonu azaltırken sağlığı korumaya da yardımcı oluyor. Hatta daha iyi sonuçlar için ketojenik diyet ile aralıklı oruç birlikte de uygulanabiliyor.
Sonuç olarak
Eğer çölyak hastası veya gluten duyarlılığı olan biriysen, gluteni kontrollü olarak beslenmenden çıkarmalısın. Gluteni beslenmenden tamamen çıkarmana gerek olan bir sağlık sorunun yoksa, çok büyük porsiyonlarda olmamak şartıyla zaman zaman glutenli besinler tüketmekte bir sakınca bulunmuyor.
Gluten tüketiyor olmaktan bağımsız olarak ise vücuttaki enflamasyonu azaltmak ve bağışıklığını güçlendirmek için Fasting Kompanion’ın sana özel sunduğu aralıklı oruç planını takip edebilirsin.