Son güncelleme: Haziran 27, 2023
Aralıklı oruç, veya bilinen diğer adıyla if diyeti, son yılların en popüler beslenme sistemi olarak karşımıza çıksa da, aslında tarihi avcı-toplayıcı atalarımıza kadar uzanıyor.
7 gün, 24 saat yiyeceğe erişimi olmayan atalarımız yemek bulabildiklerinde yiyor, bulamadıklarında ise uzun saatler aç kalıyor ve vücutlarında depolanmış olan kaynaklardan enerji ihtiyaçlarını karşılıyorlardı. Bu bilgiden yola çıkarak, bizi günümüze dek getirmeyi başarmış bu beslenme şeklinin fizyolojimize uygun olduğunu ve hatta bizim için sağlıklı olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Ancak günümüzde tükettiğimiz yiyeceklerin besin değerleri eskisi kadar yüksek olmadığı için bu açığı besin ve vitamin takviyeleriyle kapatmak gerekebiliyor.
Peki ya açlık süresince, yani oruç tutarken vitamin takviyesi kullanmak orucu bozar mı? Hangi vitaminleri oruç aralığında almak uygun, hangilerini almak uygun değil? Cevaplarını yazımızda bulabilirsin.
Hangi vitaminler orucu bozar?
Hangi vitamin olursa olsun, yapay tatlandırıcı veya şeker içeren takviyelerin oruç aralığında alınması uygun değildir. Tatlandırıcı içerikleri vücutta insülin tepkisi yaratarak kan şekerini dalgalandırır ve orucu bozar.
Ortayan çıkan insülin tepkisi aynı zamanda oruç tutmanın en önemli sağlık faydaları olan otofaji ve ketozis evrelerini de sekteye uğratır.
Vitaminler temel olarak “yağda çözünen” ve “suda çözünen” vitaminler olarak iki gruba ayrılır. Bir vitaminin oruç aralığında alınmasının uygun olup olmadığını da işte bu ayrım belirler.
A, D, E ve K vitaminleri yağda çözünen vitaminlerdir ve yemekle birlikte alındıklarında vücut tarafından daha iyi emildikleri için açken alınmaları tavsiye edilmez. A, D, E ve K vitaminlerinden herhangi birini almayı düşünüyorsan, oruç aralığında kullanmamalısın. Bu vitaminler yeme aralığı içerisinde, öğünleri bitirdikten sonra alındığında daha fazla fayda sağlarlar.
Oruçluyken hangi vitaminlerin kullanımı uygundur?
C vitamini ve B kompleks vitaminleri (B1, B2, B12, Folat…) suda çözünen vitaminlerdir ve oruç saatlerinde alınmaları uygundur.
Ancak belirtmekte yarar var: B vitaminlerinin aç karnına alınması bazı kişilerde mide bulantısına neden olabilir, bu nedenle bu yan etkiyi yaşayan kişiler B vitamini takviyelerini yeme aralığında, mideleri doluyken alabilirler.
Diğer takviyeler ne zaman alınmalı?
Mineraller (sodyum, magnezyum, potasyum, kalsiyum, demir)
Sodyum, potasyum, magnezyum, kalsiyum ve demir gibi mineraller kalori içermez ve vücutta insülin tepkisi oluşturmaz; bu nedenle oruçluyken tüketilmeleri uygundur. Ancak kullanılan takviyenin ekstra tatlandırıcı içermediğinden emin olunmalıdır.
Not: Demir takviyesi C vitamini ile birlikte kullanıldığında vücut tarafından daha iyi emilir.
Kreatin
Kreatin, kas büyümesi ve enerji üretimindeki rolü nedeniyle yüksek yoğunluklu antrenman yapan sporcular için tavsiye edilen bir takviyedir. Kalori içermediği için orucu bozmaz.
Probiyotikler ve prebiyotikler
Prebiyotik ve probiyotikler sağlıklı çalışan bağırsakların en büyük destekçileridir ve oruç saatlerinde tüketilmeleri uygundur. Kimi markalar aç karnına, kimileri ise tok karnına alınmalarını tavsiye ettiğinden, kullandığın üründen maksimum fayda elde etmek için tüketim talimatlarına bakmanı öneririz.
Not: Probiyotik smoothie veya kombucha (kombu çayı) gibi içecekler ekstra şeker içerdikleri için orucu bozarlar. Yeme aralığı içersinde tüketilmelidirler.
Protein tozu
Kas gelişimi için kullanılan en popüler takviye gıda olan protein tozu, aynı zamanda kaslarda antrenman sırasında meydana gelen mikro yırtıkların iyileşmesine de destek olur. Ancak yüksek kalori ve protein ile bir miktar karbonhidrat içerdiği için orucu bozar. Yemek saatlerinde tüketilmesi daha uygundur.
Sonuç olarak
Bazı vitamin ve mineral takviyeleri kalori ve makro besin içerikleri dolayısıyla vücutta insülin tepkisi oluşturur ve orucun bozulmasına yol açar. Vitamin takviyesi almayı düşünüyorsan öncesinde kullanma talimatlarını okumanı ve oruç aralığında alınmasının uygun olup olmadığını kontrol etmeni tavsiye ederiz.
