Tarih boyunca insanlığın aradığı ölümsüzlük, aralıklı oruç ile artık bir adım daha yakın. Peki oruç tutmak bunu nasıl sağlıyor? Aralıklı orucun gençleştirici etkisine şimdi daha yakından bakalım.
Japon bilim insanı Yoshinori Ohsumi’ye Nobel Tıp Ödülü getiren “otofaji” kavramı, yaşlanmayı geciktiren bir hücresel yenilenme mekanizması olarak açıklanıyor. Aralıklı oruç diyeti ayrıca otofaji diyeti olarak da biliniyor ve otofajiyi aktive etmeye yardımcı oluyor.
Otofaji nedir?
Otofaji; eski hücrelerin yerine yenilerinin inşa edildiği, vücudu yaşlanmaya ve yaşlanmanın getirdiği hastlalıklara karşı koruyan bir hücresel yenilenme sistemidir. Yunanca kökenli olan otofaji, “oto” kendi, “faji” yemek kelimelerinden meydana geliyor.
Aslında bedenin her gün kendi kendini yiyor. Fakat bu seni korkutmasın! Çünkü oldukça normal bir süreç. Böylece işlevini kaybetmiş hücreler temizleniyor ve yeni üretilecek sağlıklı hücreler için yer açılıyor.
Yaşlandıkça, protein ve organeller hasar görmeye başlayarak hücre içinde birikmeye başlıyor. Otofaji hasar gören hücreleri temizleyerek, yerine daha yeni ve işlevsel hücreler üretmeni sağlıyor.
Otofaji aynı zamanda kolajen üretimini tetikleyerek cildi daha elastik ve sıkı bir hale getiren bir detoks mekanizması işlevi görüyor. Böylece cilt sarkmalarının önüne geçiyor.
Otofajinin faydaları
Otofaji herhangi bir zararı bulunmayan doğal bir bedensel fonksiyondur ve sağlık açısından pek çok faydaya sahiptir:
1. Cilt sağlığını destekler: Cildin güneş ışığı, stres ve kötü beslenme gibi sebeplerle gün boyu pek çok zararlı etmene maruz kalır. Otofajiyle birlikte cilt hücrelerin yenilenir, böylece daha sağlıklı bir görünüme kavuşursun. Bunun yanında otofaji yaşlanma ve ani kilo alıp-vermeler sonucunda oluşan cilt sarkmalarını da önlemeye yardımcı olur.
2. Yaşam süresini uzatır: Otofaji bedenindeki yaşlanma sürecini yavaşlatarak yaşam süresinin uzamasını sağlar.
3. Yaşlanmaya bağlı hastalıklara karşı korur: Otofaji, Alzheimer’a yakalanma olasılığını azaltır. Ayrıca otofajinin kanser riskini azalttığı yönünde araştırmalar da mevcuttur.
Otofaji nasıl uygulanır?
Otofaji bedeninin kendi kendine girdiği normal bir süreç. Fakat günlük rutinlerinde yapacağın ufak değişimlerle otofaji sürecini destekleyebilirsin. Düzenli egzersiz, kaliteli uyku, soğuk duş ve stres seviyesi düşük bir yaşam stiliyle bedeninde gerçekleşen doğal otofaji sürecini arttırman mümkün. Doğru beslenme de otofaji için önemli bir etken. Aralıklı oruç diyetine göre düzenlenen beslenme planları otofajiyi aktive etmeye yardımcı oluyor.
Aralıklı Oruç otofajiyi artırır mı?
Otofaji besin yokluğu sırasında hız kazanır fakat çok uzun süreli besin alımı kısıtlaması sağlıklı hücrelerin de temizlenmesine neden olabilir. Aralıklı oruç diyeti, geçici açlık ve yeme periyotları içeren bir beslenme sistemi olduğu için sağlıklı hücreleri koruyarak fonksiyonunu kaybetmiş hücrelerin atılmasını sağlayan bir otofaji süreci başlatır. Bu nedenle otofajiyi desteklemenin en iyi yollarından biri aralıklı oruçtur.
Otofaji ne zaman başlar?
Otofajinin aktive olabilmesi için en az 14 saat aç kalmış olman gerekiyor, bu nedenle aralıklı oruç diyetinin otofaji faydasını görebilmek için 14 saatlik açlık içeren aralıklı oruç planlarını uygulaman gerekiyor. Örneğin 14/10 ve 16/8 aralıklı oruç planları, aralık orucun gençleştirici etkisinden yararlanmanı sağlıyor.
Hücrelerde otofaji başladıktan sonra, vücudun yavaş yavaş (yaklaşık olarak 18 saat açlığın ardından) ketozis evresine giriyor. Ketozise girmek, yağ yakmak ve kalıcı olarak kilo vermek isteyenler için son derece önemlidir.
Aralıklı oruç sırasında otofajinin en yoğun görüldüğü evre ise yemekten 24 saat sonra başlıyor, 48 saat sonra ise zirveye çıkıyor. Kısacası oruç periyodunun süresi arttıkça otofajiden daha fazla faydalanma imkanın oluyor.
Not: Aralıklı oruç sırasında bedenini dinlemeye özen göster. Zorlanmış hissetmen normal fakat aralıklı oruç sırasında aşırı bir rahatsızlık hissedersen farklı bir aralıklı oruç planı deneyebilirsin.
Sonuç olarak
Otofaji genç görünmek için mucizevi bir formül değil, yaşlanma belirtilerini geciktiren doğal bir mekanizma. Aralıklı oruç diyeti, bu mekanizmanın daha iyi işlemesine katkıda bulunuyor.
Herhangi bir sağlık sorunun yoksa otofaji diyetinin bir yan etkisi bulunmuyor. Fakat eğer tip 1 diyabet, böbrek yetmezliği veya hipotiroid hastasıysan, aralıklı oruç senin için uygun olmayabilir. Uygulamadan önce doktoruna danışman gerekir.
